Η κάλυψη των θρεπτικών συστατικών στη δίαιτα

Ο οργανισμός μας , για τη σωστή ανάπτυξη, τη λειτουργία και τη συντήρηση του έχει ανάγκη ορισμένα θρεπτικά συστατικά. Τα θρεπτικά συστατικά λαμβάνονται μέσω της τροφής. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά ανήκουν σε δύο κατηγορίες:

α)Τα μακροθρεπτικά
β)Τα μικροθρεπτικά

Τα μακροθρεπτικά συστατικά είναι οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες και τα λίπη. Τα μικροθρεπτικά είναι οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία.

Ο οργανισμός έχει ανάγκη τα θρεπτικά συστατικά σε συγκεκριμένες ποσότητες. Οι ποσότητες εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως είναι το φύλο, η ηλικία , η κατάσταση υγείας του κάθε ατόμου κλπ.
πχ ένας έφηβος χρειάζεται 1300 mg ασβεστίου/ημέρα, ένας ενήλικος άνδρας 1000 mg ασβεστίου/ημέρα.

Βέβαια, στην καθημερινή ζωή δεν μπορεί κάποιος να υπολογίζει συστηματικά τις ποσότητες των θρεπτικών συστατικών που προσλαμβάνει. Στα πλαίσια όμως μίας φυσιολογικής και ισορροπημένης διατροφής (καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, κανένας αποκλεισμός ομάδων τροφίμων από τη διατροφή, κρέας με μέτρο κλπ) θεωρούμε ότι ένα φυσιολογικό άτομο καλύπτει επαρκώς τις ανάγκες του σε θρεπτικά συστατικά.

• Τί γίνεται όταν κάνουμε δίαιτα για να χάσουμε βάρος;

Όταν θέλουμε να χάσουμε βάρος ακολουθούμε διατροφή με χαμηλότερες θερμίδες από ότι έχει ανάγκη ο οργανισμός μας,προκειμένου να τον "αναγκάσουμε" να χρησιμοποιήσει τα αποθέματα λίπους που διαθέτει ως τροφή. Με απλά λόγια, να κάψει λίπος. Ενώ όμως προσλαμβάνουμε λιγότερες θερμίδες οι ανάγκες μας σε θρεπτικά συστατικά παραμένουν ίδιες. Άρα θέλουμε να τρώμε λιγότερο αλλά πιο ποιοτικά. Για να το πούμε αλλιώς, θέλουμε να "χωρέσουμε" τα τα ίδια θρεπτικά συστατικά σε λιγότερες θερμίδες. Αν δεν το κατορθώσουμε αυτό υπάρχει ο κίνδυνος να εμφανιστούν σοβαρές ή λιγότερο σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.

• Πώς μπορώ να καταναλώνω λιγότερες θερμίδες αλλά να παίρνω περισσότερα θρεπτικά συστατικά;

Για να πετύχουμε το σκοπό αυτό επιλέγουμε τρόφιμα που είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά ενώ είναι παράλληλα χαμηλά σε θερμίδες. Tα τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά λέγονται επίσης"Τρόφιμα με υψηλή θρεπτική πυκνότητα". Μερικά τρόφιμα με υψηλή θρεπτική πυκνότητα και παράλληλα χαμηλά σε θερμίδες είναι :

το μπρόκολο,όλα τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά,το κουνουπίδι,λάχανο και λαχανάκια Βρυξελλών,όσπρια,σολομός, τόνος,μύδια,γάλα με χαμηλά λιπαρά,άπαχο κρέας κ.α.

Ακόμα μπορούμε να αυξήσουμε τη θρεπτική αξία ενός γεύματος κάνοντας τους κατάλληλους συνδυασμούς τροφίμων:

π.χ.
όσπρια και ψάρια(αύξηση ποιότητας πρωτεΐνης, αύξηση απορρόφησης σιδήρου)
γάλα και δημητριακά(αύξηση ποιότητας πρωτεΐνης)
ρύζι και γιαούρτι (αύξηση ποιότητας πρωτεΐνης)
όσπρια και εσπεριδοειδή (αύξηση απορρόφησης σιδήρου)

• Μπορεί κάποιος χωρίς ειδικές γνώσεις να καταρτίσει ένα πρόγραμμα διατροφής με στόχο την απώλεια βάρους και παράλληλα να είναι επαρκές σε θρεπτικά συστατικά;
  

Ένα σημαντικό βήμα στην κατάρτιση προγράμματος διατροφής (διαιτολόγιο) είναι ο υπολογισμός των θερμίδων που πρέπει να προσλαμβάνονται. Ένα επίσης σημαντικό βήμα είναι να εκτιμηθεί η ποσότητα θρεπτικών συστατικών που έχει ανάγκη το κάθε άτομο. Έτσι θα μπορέσουν να καθοριστούν οι αντίστοιχες τροφές που θα παρέχουν τα συστατικά αυτά στον οργανισμό.

Συνεπώς ένας μη ειδικός δεν έχει τις απαιτούμενες γνώσεις για να καταρτίσει ένα διαιτολόγιο που θα του επιτρέψει να χάσει βάρος χωρίς να δημιουργηθούν προβλήματα στην υγεία του από την πιθανή έλλειψη μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών.
Τέτοια προβλήματα μπορεί να είναι απλά όπως η τερηδόνα(έλλειψη ασβεστίου) ή πιο σοβαρά, όπως οστεοπόρωση(προχωρημένη έλλειψη ασβεστίου), αναιμία( έλλειψη σιδήρου), μυική ατροφία(έλλειψη πρωτεΐνης) κλπ.

• Συμπέρασμα

Προκειμένου να επιτύχουμε απώλεια βάρους χωρίς να έχουμε παράλληλα απώλειες σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τη διατήρηση της υγείας και της καλής λειτουργίας του οργανισμού εμπιστευόμαστε αυτή την ευθύνη στον ειδικό της διατροφής, δηλαδή στο διαιτολόγο.