Πρόσθετα τροφίμων ζωικής προέλευσης

Όπως αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο τα πρόσθετα τροφίμων (ή αλλιώς αριθμοί Ε) παράγονται είτε συνθετικά είτε από φυσικές πηγές. Στη δεύτερη περίπτωση, οι φυσικές πηγές μπορεί να είναι φυτικής ή ζωικής προέλευσης. Για διάφορους λόγους μπορεί κάποιος να μην επιθυμεί να καταναλώνει τρόφιμα ζωικής προέλευσης, για παράδειγμα αν είναι χορτοφάγος ή λόγω θρησκευτικών πρακτικών (νηστεία, ιδιαίτεροι διατροφικοί κανόνες κλπ) ή για άλλους προσωπικούς λόγους. Παρακάτω ακολουθούν τα πρόσθετα τροφίμων που είναι πιθανό να προέρχονται απο ζωικές πηγές, αλλά και ποιες είναι οι πηγές αυτές ώστε ο καθένας να μπορεί να αποφασίσει κατά πόσο οι πεποιθήσεις του του επιτρέπουν την κατανάλωσή τους ή όχι.

Τα πρόσθετα αναγράφονται με τον κωδικό αριθμό και την ονομασία τους (για λεπτομέρεις σχετικα με ονόματα των προσθέτων βλ το προηγούμενο άρθρο). Τα πρόσθετα που δεν συνοδεύονται απο το γράμμα Ε σημαίνει ότι δεν επιτρέπεται πλέον η χρήση τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά δεν αποκελείεται η χρήση τους σε τρόφιμα που έχουν παραχθεί σε χωρες εκτός αυτής.

ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ


Ε120 Καρμίνες, Καρμινικό οξύ, Κοχεννίλη
Χρωστική, από εκχύλισμα σκόνης μυρμηγκιών του είδους Coccus cacti

E322 Λεκιθίνη
Γαλακτωματοποιητές. Κυρίως από σόγια αλλά μπορεί να παραχθεί και από αυγά κότας

441 (πρώην 485) Ζελατίνη ή κολλαγόνο
Από οστά ζώων, μετά την ασθένεια των τρελών αγελάδων παράγεται πιο συχνά από χοιρινό. Πλέον θεωρείται συστατικό τροφίμων και όχι πρόσθετο, αναγράφεται στη λίστα με τα συστατικά του τροφίμου. Για τους χορτοφάγους μια λύση αντικατάστασης είναι το άγαρ, πηκτικό φυτικής προέλευσης. Επίσης διατίθεται ζελατίνη χαλάλ* ή κοσέρ** σε επιλεγμένα καταστήματα.

542 Εδώδιμος φώσφορος από τα οστά
Αντισυσωματικός παράγοντας, γαλακτωματοποιητής, από οστά ζώων πχ χοίρους, βοοειδή. Δεν ανήκει πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ.

Ε626-629 Γουανιλικά οξέα και άλατα αυτών
Βελτιωτικά γεύσης. Παράγονται κυρίως από ζύμωση μυκήτων (μαγιά) , αλλά και από ψάρια (σαρδέλλες) ή και κρέας.

Ε630-635 Ινοσινικό οξύ και άλατα αυτού
Βελτιωτικά γεύσης.Παράγονται κυρίως από κρέας ή ψάρι (σαρδέλλες), αλλά μπορεί να είναι και από ζύμωση βακτηρίων

636,637 Μαλτόλη, Ισομαλτόλη (Αιθυλμαλτόλη)
Βελτιωτικά γεύσης. Παράγονται από φλοιό κωνοφόρων δέντρων, αλλά μπορεί να παραχθούν και από γάλα αγελάδας. Δεν ανήκουν πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ

Ε640 Γλυκίνη, Γλυκόκολα
Βελτιωτικό γεύσης.Παράγεται από τη ζελατίνη αλλά και συνθετικά

Ε 901Κερί μέλισσας
Μέσο γλασαρίσματος, λευκό και κίτρινο κερί μέλισσας

Ε904 Σελάκ (Shellac)
Μέσο γλασαρίσματος, εκκρίνεται από το θηλυκό έντομο του είδους Kerria Lacca

913 Λανολίνη
Κερί από πρόβατο. Εκκρίνεται από το δέρμα του προβάτου και αφαιρείται από την προβιά του. Δεν ανήκει πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ

920-921 Κυστεΐνη και Κυστίνη
Βελτιωτικά του ψωμιού. Παραγονται από πρωτεΐνες, συχνά ζωικής προέλευσης. Δεν ανήκουν πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ

Ε966 Λακτιτόλη
Γλυκαντικό. Παράγεται από σάκχαρα του γάλακτος

1000 Χολικό οξύ
Γαλακτωματοποιητής. Παρασκευάζεται από τη χολή ζώων, κυρίως βοοειδών, αλλά μπορεί να παραχθεί και συνθετικά. Δεν ανήκει πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ

Ε1105 Λυσοζύμη
Συντηρητικό. Παράγεται από αυγά κότας ή βακτήρια


Πρόσθετα που περιέχουν λιπαρά οξέα
Τα λιπαρά οξέα είτε προέρχονται από φυτικές πηγές είτε από ζωικές πηγές ειναι χημικώς ίδια. Συνεπώς ο παραγωγός μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε πηγή. Συνήθως προτιμούνται οι φυτικές πηγές επειδή είναι πιο οικονομικές αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί η χρήση ζωικής πηγής. Αν θέλει κάποιος να είναι σίγουρος θα πρέπει να επικοινωνήσει απευθείας από τον παραγωγό.

430 Πολυοξυαιθυλαινικός (8) εστέρας του στεατικού οξέος. Δεν ανήκει πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ
E431 Στεατικό πολυοξυαιθυλένιο,
E432 Μονολαυρική πολυοξυαιθυλενοσορβιτάνη
E433 Μονελαϊκή πολυοξυαιθυλενοσορβιτάνη
E434 μονοπαλμιτική πολυοξυαιθυλενοσορβιτάνη
E435 μονοστεατική πολυοξυαιθυλενοσορβιτάνη
E436 τριστεατική πολυοξυαιθυλενοσορβιτάνη
E470a, Ε470b άλατα λιπαρών οξέων
E471 μονο- και διγλυκερίδια λιπαρών οξέων
E472 Εστέρες μονο- και διγλυκεριδίων λιπαρών οξέων
E473 Εστέρες των λιπαρών οξέων με σακχαρόζη
E474 σακχαρογλυκερίδια
E475 πολυγλυκερινικοί εστέρες των λιπαρών οξέων
E477 Εστέρες λιπαρών οξέων με προπυλενογλυκόλη
  478 Συνδυασμός του γαλακτικού οξέος,της γλυκερόλης και της προπανεδιόλης με φυσικά λίπη. Δεν ανήκει πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ
E479 και 479b Σογιέλαιο που έχει αντιδράσει με μονο- και διγλυκερίδια λιπαρών οξέων
E481 στατυλο-2-γαλακτυλικό νάτριο
Ε482 στατυλο-2-γαλακτυλικό ασβέστιο
E483 τρυγικός στατυλοεστέρας
  484 Στεατικός εστέρας του κιτρικού οξέος. Δεν ανήκει πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ
E570 στεατικό οξύ
 572 στεατικό αμμώνιο . Δεν ανήκει πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ
 573 στεατικό μαγνήσιο.  Δεν ανήκει πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ


ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΠΟΥ ΔΕ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ( ΠΛΕΟΝ ) ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ

Ορισμενα πρόσθετα αν και είναι εφικτό να παραχθούν από ζωικές πηγές προτιμούνται άλλοι τρόποι παραγωγής (φυτικές πηγές ή με συνθετικό τρόπο) λόγω κόστους ή ευκολίας. Οποτε σε γενικές θεωρούνται κατάλληλα για χορτοφάγους ή άτομα που δεν καταλαναλώνουν τρόφιμα για θρησκευτικούς λόγους.



Ε101 Ριβοφλαβίνη, λακτοφλαβίνη
Κίτρινη χρωστική. Η γνωστή βιταμίνη Β2. Μπορεί να απομονωθεί από το γάλα αλλά συνήθως παράγεται από μικροοργανισμούς λόγω του χαμηλότερου κόστους

Ε153 Άνθρακας φυτικός ιατρικός

Χρωστική. Από καύση φυτικών υλών. Στο παρελθόν μπορούσε να παραχθεί και από καύση ζωικής ύλης,  σήμερα αυτή η μέθοδος δεν χρησιμοποιείται.

Ε161g Κανθαξανθίνη Χρωστική
Παράγεται από μανιτάρια ή συνθετικά από καροτένια. Στο παρελθόν μπορούσε να παραχθεί από γαρίδες ή φτερά. Η συνθετική κανθαξίνη είναι φθηνότερη και μεγαλύτερης καθαρότητας

Ε270 Γαλακτικό οξύ 
Φυσικό οξύ που παράγεται από βακτήρια σε προϊόντα ζύμωσης (πχ. γιαούρτι). Εμπορικά παράγεται με βακτηριακή ζύμωση του αμύλου και της μελάσας. Παρά το όνομα του δεν περιέχει γάλα ή προϊόντα του. Το ίδιο ισχύει και για τα άλατα του γαλακτικού οξέος (Ε325-327)

Ε306,307,308 Τοκοφερόλες 
Παράγονται από φυτικά έλαια. Είναι δυνατόν να παραχθούν και από ζωικά έλαια, συγκεκριμένα ιχθυέλαια αλλά αποφεύγεται η χρήση τους στα τρόφιμα καθώς είναι πιο ακριβά και έχουν έντονη γεύση. 

375 Νικοτινικό οξύ (βιταμίνη B3)
Παράγεται από ζύμωση αλλά και από το συκώτι ζώων. Το δεύτερο αποφεύγεται λόγω κόστους. Δεν ανήκει πλέον στα εγκεκριμένα πρόσθετα της ΕΕ

E422 Γλυκερίνη, Γλυκερόλη 
Βελτιωτικό αλεύρων. Φυσικά βρίσκεται σε ζωικά και φυτικά λιπαρά. Για εμπορική χρήση παράγεται συνθετικά από το προπένιο ή από ζύμωση υδατανθράκων

Ε476 Πολυγλυκερολικοί εστέρες του πολυρικινελαϊκού οξέος 
Γαλακτωματοποιητής. Συνδυασμός της πολυγλυκερόλης με καστορέλαιο (έλαιο του δέντρου Ricinus sp -φυτικό έλαιο )

Ε620-625 Γλουταμινικό οξύ και άλατα αυτού 
Ενισχυτικό γεύσης. Παράγονται από ζύμωση υδατανθράκων ή από φύκια. Είναι δυνατόν να παραχθούν από ζωική πρωτεΐνη αλλά στην πράξη αποφεύγεται λόγω κόστους.

Ε927b Ουρία 
Ρυθμιστικό. Παράγεται συνθετικά από την αμμωνία. Μπορεί να απομονωθεί από τα ούρα αλλά αποφεύγεται επειδή είναι ακριβή και σύνθετη διαδικασία.



Πρέπει να έχουμε υπόψιν ότι παντα υπαρχει η πιθανότητα να αλλάξει η μέθοδος παραγωγής καθώς και η προέλευση των πρώτων υλών. Προκειμένου να είναι κάποιος σίγουρος θα πρέπει να κοιτά ενημερωμένες λίστες, κι αν χρειαστεί να συμβουλευθεί τον παραγωγό.

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ


Τέλος ας αναφέρουμε μερικά συνηθισμένα συστατικά των τροφίμων που έχουν ζωική προέλευση:

Βιταμίνη Β12 :Συμπλήρωμα διατροφής. Μπορεί να παραχθεί από ζωικές πηγές ή από βακτηριακή ζύμωση. Προτιμάται το δεύτερο, για λόγους οικονομίας
Ζελατίνη  (πρωην Ε441, 485) Από οστά ζώων, μετά την ασθένεια των τρελών αγελάδων παράγεται πιο συχνά από χοιρινό. Πλέον θεωρείται συστατικό τροφίμων και όχι πρόσθετο, αναγράφεται στη λίστα με τα συστατικά. Για τους χορτοφάγους μια λύση αντικατάστασης είναι το άγαρ, πηκτικό φυτικής προέλευσης. Επίσης διατίθεται ζελατίνη χαλάλ ή κοσέρ σε επιλεγμένα καταστήματα.   
Καζεΐνη:Πρωτεΐνη από τον ορό του αγελαδινού γάλακτος
Λακτόζη :Σάκχαρο από αγελαδινό γάλα
Ορός γάλακτος, σκόνη ορού γάλακτος: Από αγελαδινό γάλα. 
Ω3 λιπαρά οξέα: Μπορούν να παραχθούν από φυτικές ή ζωικές πηγές (ιχθυέλαια) συνήθως αποφεύγεται η χρήση τους στα τρόφιμα λόγω έντονης γεύσης, αλλά χρησιμοποιούνται στα συμπληρώματα διατροφής


Για το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από την ιστοσελίδα Food-Info.net, Which E-numbers and additives are from animal origin ?

*Χαλάλ :Οσον αφορά το φαγητό, χαλάλ θεωρούνται τα τρόφιμα που επιτρέπεται να καταναλώσουν οι μουσουλμάνοι σύμφωνα με τους κανόνες του Ισλάμ.Αντίθετα αυτά που απαγορεύονται ονομάζονται χαράμ. Το κρέας και τα ζωικά προίόντα προκειμένου να θεωρούνται χαλάλ πρέπει να προέρχονται από ζώα που έχουν σφαχθεί με συγκεκριμένη διασικασία.
** Κοσέρ: ή αλλιώς Κασρούτ. Το σύνολο των κανόνων της εβραϊκής θρησκείας που καθορίζει ποια είναι τα φαγητά που επιτρέπονται να καταναλώσουν οι πιστοί της, καθώς και τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούν κατά την παρασκευή τους. Αντίστοιχα το κρέας και τα ζωικά προϊόντα προκειμένουν να θεωρούνται κοσέρ πρέπει να προέρχονται απο ζώα που έχουν σφαχθεί με συγκεκριμένη διαδικασία, καθώς και να έχουν τηρηθεί οι κανόνες κατά την επεξεργασία τους.


Σχετικοί σύνδεσμοι
Πρόσθετα τροφίμων - αριθμοί Ε
Which E-numbers and additives are from animal origin? 
Κατάλογος πρόσθετων τροφίμων που επιτρέπονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση 



λέξεις κλειδιά: πρόσθετα, χρωστικές, συντηρητικά, αριθμοί Ε, Ευρωπαϊκή Ένωση, νηστεία, χαλάλ, χαράμ, κοσέρ, κασρούτ, κασρουτ, hallal, halal, haram, kosher, kashrut, shellac, ζελατίνη, κολλαγόνο, κολαγόνο, χορτοφαγία, χορτοφάγος, vegan, vegeterian

Σχόλια

Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
Στη βιταμινη Β12 η βακτηριακη ζυμωση θεωρειται φυτικη?

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ζέα

Προϊόντα-απάτη: πως τα να ξεχωρίσεις

Ακμή και διατροφή