Βιταμίνη C

• Τί είναι η βιταμίνη C;

Η βιταμίνη C ανήκει στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες. Δεν συντίθεται στο ανθρώπινο σώμα , συνεπώς πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά μέσω της τροφής. Άλλες ονομασίες της βιταμίνης C είναι ασκορβικό οξύ , ή λιγότερο συχνά, εξουρανικό οξύ.

• Tί κανει η βιταμίνη C στον οργανισμό μου;
  

Οι διάφορες (θεραπευτικές) ιδιότητες της βιταμίνης C έχουν αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων. Οι λειτουργίες που έχει αποδεδειγμένα στο ανθρώπινο σώμα είναι οι εξής:

1. Συμμετέχει στο σχηματισμό του κολλαγόνου
2. Είναι αντιοξειδωτική
   
3. Προστατεύει άλλες ενώσεις του οργανισμού πχ βιταμίνη Α και Ε, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και άλλα
4. Αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου
   
5. Μειώνει τη χοληστερόλη
   
6. Ισχυροποιεί τα οστά
7. Συμβάλλει στο σχηματισμό των δοντιών
   
8. Συμβάλλει στην ενδυνάμωση των τριχοειδών αγγείων
9. Μεταβολίζει το φυλλικό οξύ (βιταμίνη )
   
10. Σχετίζεται με τη σύνθεση ορμονών

Επειδή είναι αντιοξειδωτική θεωρείται ότι προφυλάσσει από τον καρκίνο. Ακόμα πολλά λέγονται για πιθανή προφύλαξη από το κρυολόγημα, χωρίς να υπάρχουν τεκμηριωμένες αποδείξεις μέχρι σήμερα.

• Σε ποιές τροφές βρίσκεται η βιταμίνη C;

Πλούσιες πηγές βιταμίνης C
Φρούτα και ειδικά τα εσπεριδοειδή	Λαχανικά, ειδικά τα πράσινα
λεμόνια	μπρόκολο
Πορτοκάλια	Πράσινες πιπεριές
Γκρέιπ φρουτ	Τομάτες
Βερύκοκα	Κουνουπίδι
Φράουλες	Ραπανάκια

• Δηλαδή τί μπορώ να καταναλώσω σε μία μέρα για να καλύψω τις ανάγκες μου σε βιταμίνη C;

1 ποτήρι χυμός πορτοκάλι (ή 2 με 3 πορτοκάλια) καλύπτει τις ανάγκες ενός μέσου άνδρα σε βιταμίνη C κατά 140% και τις ανάγκες μίας μέσης γυναίκες κατά 160%. *

100 γρ μπρόκολο(ωμό) καλύπτουν τις ανάγκες ενός μέσου άνδρα 100% και της μέσης γυναίκας κατά 120%*

Σε γενικές γραμμές , με την κατανάλωση 2-3 φρέσκων φρούτων και ωμά (σαλάτα) ή βραστά λαχανικά 2 φορές την μέρα επιτυγχάνεται η επιθυμητή πρόσληψη βιταμίνης C.

Επίσης ο μαϊντανός είναι πολύ πλούσιος σε βιταμίνη C, επομένως μπορεί να χρησιμοποιείται στα φαγητά για εμπλουτισμό.

*Η διαφορά στα ποσοστά οφείλεται στις αυξημένες ανάγκες των ανδρών σε βιταμίνη C.

• Τί μπορώ να πάθω αν δεν παίρνω την απαραίτητη ποσότητα βιταμίνης C καθημερινά;

Η βιταμίνη C ανήκει στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες. Αυτό σημαίνει ότι αποβάλλεται από τον οργανισμό , με τα υγρά κυρίως(ούρα, ιδρώτας κλπ) και δεν αποθηκεύεται. Συνεπώς είναι αναγκαία η καθημερινή πρόσληψη της βιταμίνης C. Αρκεί ένας μήνας χωρίς βιταμίνη C για να παρουσιαστεί σκορβούτο.

Τα συμπτώματα του σκορβούτου είναι τα ακόλουθα :

• Αποδόμηση συνδετικού ιστού στα ούλα, το δέρμα και τους χόνδρους
  
• Αιμορραγίες στα ούλα
  
• Ρήξη αγγείων
• Μη σωστή επούλωση πληγών και τραυμάτων
  
• Κράμπες
  
• Αδυναμία
  
• Αναιμία
  
• Πιθανή αυξηση καρδιαγγειακών νοσημάτων

• Ποιοί λόγοι οδηγούν στην ανεπάρκεια βιταμίνης C;

Παλαιότερα το σκορβούτο ήταν μια ασθένεια που παρουσιαζόταν στους ναυτικούς που έκαναν μεγάλα ταξίδια, στη διάρκεια των οποίων δεν είχαν διαθέσιμα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, που είναι καλές πηγές βιταμίνης C. Αργότερα το πρόβλημα λύθηκε με την χρήση λεμονιών. Σήμερα οι λόγοι που οδηγούν στην ανεπάρκεια στον δυτικό κόσμο είναι οι εξής:

1. Μη σωστή διατροφή , δηλαδή διατροφή φτωχή σε φρούτα και λαχανικά
   
2. Κάπνισμα , γιατί καταστρέφει τη βιταμίνη C
   
3. Στρες , επίσης καταστρέφει τη βιταμίνη C
   
4. Ασπιρίνη, η συχνή χρήση , ή μάλλον η κατάχρηση ασπιρίνης, εμποδίζει την απορρόφηση της βιταμίνης C
   
5. Ορισμένα αντισυλληπτικά χάπια, εμποδίζουν την απορρόφηση της βιταμίνης C
   

• Αν παίρνω συμπληρώματα βιταμίνης C είναι εντελώς ακίνδυνα για την υγεία μου;

Η κατανάλωση συμπληρωμάτων βιταμίνης C, σε μεγαλύτερη δόση από τη συνιστώμενη έχει τις ακόλουθες παρενέργειες:

• Διάρροια
• Καταστροφή της βιταμίνης Β12(κοβαλαμίνη)
• Υπερβολική απέκκριση βιταμίνης Β6
• Μείωση της απορρόφησης του χαλκού
• Ουρική αρθρίτιδα
• Υπερβολική απορρόφηση σιδήρου

Συνεπώς ακολουθούμε πάντα τη συνιστώμενη δοσολογία, και ποτέ δεν παίρνουμε συμπληρώματα βιταμίνης C ή άλλων θρεπτικών συστατικών χωρίς την συμβουλή του γιατρού ή του διαιτολόγου.

• Λέγεται ότι η βιταμίνη C καταστρέφεται εύκολα, αληθεύει;

Δυστυχώς αληθεύει. Η βιταμίνη C είναι η ασταθέστερη από όλες τις βιταμίνες. Καταστρέφεται από την έκθεση στο φως. Ακόμα , στα φρούτα και λαχανικά κυρίως, η περισσότερη βιταμίνη χάνεται μετά το κόψιμο σε μικρά κομμάτια, μετά το ξεφλούδισμα, με το αργό κόψιμο, με την τοποθέτηση στο νερό κλπ. Επιπλέον καταστρέφεται με το μεγάλο χρόνο μαγειρέματος και τη διατηρηση των φαγητών πολύ ώρα ζεστών. Επίσης καταστρέφεται από την παρουσία αλκαλίων πχ. σόδα(ορισμένοι προσθέτουν σόδα όταν μαγειρεύουν ορισμένα λαχανικά). Τέλος παρατηρείται καταστροφή της βιταμίνης C όταν τα μαγειρικά σκευη είναι από σίδηρο ή χαλκό.

Από την άλλη η γρήγορη ψύξη , η κονσερβοίηση και η αποξήρανση σε ατμό βοηθάνε την παραμονη της βιταμίνης στο τρόφιμο γιατί απενεργοποιούν τα ένζυμα που τη καταστρέφουν.

• Πώς μπορώ να προστατεύσω την βιταμίνη C ;

1. δεν κόβουμε τα φρούτα και τα λαχανικά σε μικρά κομμάτια
   
2. καταναλώνουμε γρήγορα τα φρούτα και τα λαχανικά που έχουμε κόψει-δεν τα αφήνουμε για ώρα στον πάγκο της κουζίνας
3. όταν βράζουμε τα λαχανικά χρησιμοποιούμε μικρή ποσότητα νερού
   
4. ρίχνουμε τα κατεψυγμένα λαχανικά αμέσως στο νερό που βράζει
5. δεν αφήνουμε τους χυμούς των φρούτων και των λαχανικών εκτεθειμένους στο φως (φυσικός ή τεχνητός φωτισμός)